Yollar ne kadar güzel olsa,
Gece ne kadar serin olsa,
Beden yorulur,
Başağrısı yorulmaz.
Orhan Veli
Baş ağrısı en çok yakınılan ve çoğu kez de çaresiz kalınan yakınmalardan biridir. Şairin dediği gibi, çoğu kez beden yorulur ama baş ağrısı yorulmaz. Sürekliliğini ve kaybolmazlığını o denli benimsemişizdir ki, sürekli etrafımızda olup, canımızı sıkanlardan “baş ağrısı” diye bahsederiz. Nedir baş ağrısı, niçin olur ve ne yapmalıyız? Aslında baş ağrısı bir hastalık değil, sadece bir bulgudur. Çoğunlukla pek önemsenmeyen baş ağrısı bir ağrı kesici ile giderilmeye çalışılır. Oysa altta yatan ve daha sonra soruna neden olabilecek gerçek ağrı nedeni unutulmuş olmaktadır. Sürekli baş ağrısı olanların çoğu, bunu doktora gitme nedeni saymamaktadır. Gerilim baş ağrısı denilen, stres kaynaklı baş ağrısı tanısı ise gereğinden fazla konularak, gerçek neden yine göz ardı edilebilmektedir.
Baş ağrısının türleri ve farklı nedenleri vardır.
1- Migren tipi damarsal baş ağrıları
2- Migren dışı damarsal baş ağrıları
3- Kas kasılmasına bağlı baş ağrıları
4- Damarsal ve kaslara ilişkin ağrıların birlikteliği
5- Enfeksiyonlardan kaynaklanan ağrılar
6- Başta bulunan yapılardan kaynaklanan ağrılar (göz, kulak, sinüsler, burun)
7- Ruhsal nedenlere bağlı baş ağrıları
8- Gerilim baş ağrıları
Başınız nasıl ağrıyor?
Başınızın neresinin ağrıdığı, ağrının şekli, süresi, oluş sıklığı gibi bilgiler nedeni bulma açısından önemlidir. Ani gelen, daha önce olmamış bir baş ağrısı, kafa içindeki bir damar sorununun sonucu olabilir. Oysa sürekli aynı aralıklarla hissettiğiniz, başlayacağını anladığınız, bazı yiyecek ve içeceklerle gelen ağrı, migren olabilir. Uykunuzu alamadığınızda, aşırı stresliyken şiddetli olmayan ama sürekli bir baş ağrısına sahip olabilirsiniz. Bu muhtemelen bir gerilim baş ağrısıdır. Ama unutmamanız gereken, bu baş ağrısı, depresyonun belirtisi de olabilir. Uykunuzu aldığınızda belki baş ağrısından kurtulabilirsiniz. Ama neden depresyonsa ve siz baş ağrısının nedeninin depresyon olduğunu düşünmezseniz, diğer bulgular çıkana değin zaman kaybetmiş olursunuz.
Aşırı alkol alımından sonra sabah kalktığınızda sizi bekleyen ve keşke içmeseydim dedirten şey de çoğu kez baş ağrısıdır. Bu baş ağrısı çok şiddetlidir. Çoğu kez, göz çevresinde ya da arkasında hissedilir. Burnunuz tıkanmış ve gözleriniz yaşarmaktadır. En kötüsü, ağrının uyku sırasında başlamasıdır. Küme baş ağrıları denen bu baş ağrıları, alkolün yanı sıra aşırı sigara içiminden sonra da görülebilir. Bu durumda kahve aranmasına karşın, aşırı kafein alımının kendisinin ayrıca baş ağrısı nedeni olabildiği unutulmamalıdır.
Başta bulunan organlara bağlı ağrılar
Baş ağrılarının en sık rastlanan nedenlerinin başında, başa ilişkin organların oluşturduğu ağrılar gelir. Diş ağrısı bunlardan en bilinenidir. Diş ağrısının dayanılması en zor olan ağrılardan olduğu tartışılmaz. Ama bazen dişimizin ağrısı, sadece baş ağrısı gibi hissedilebilir. Benzer şekilde göze ilişkin sorunlar, hatta aşırı yorgun gözler ağrıya neden olabilir. Sinüzit yine iyi tanınan bir ağrı nedenidir. Birçok insan sinüzitten yakınmakta, sık tekrarlayan bu sorun nedeniyle baş ağrısı çekmektedir. Şiddetli ve devamlı olan bu ağrı ilgili sinüs bölgesiyle sınırlı olabileceği gibi, tüm başa da yayılabilir. Ve kulaklarımız. Sanki çocukken daha fazla sorun çıkma riski varmış gibi algılanan, ama her yaşta orta kulak iltihabı ve diğer sorunlara bağlı ortaya çıkabilen kulak ağrıları, baş ağrısı olarak belirginleşebilmektedir.
Migren
Adını sık duyduğumuz, olduğu zaman sıkıntısı yoğun olan baş ağrısı nedenlerinden biridir. Tanısı zor konulan, ama bazen kişinin kendi kendine bile “Acaba migrenim mi var?” dedirten bildik bir ağrıdır. Başın bir yanında hissedilen, tekrarlayan, her defasında farklı şiddet ve sürede oluşan bu ağrıya, bulantı, kusma, iştah azalması ve duygusal belirtiler eklenmektedir. Genellikle çocukluk yaşında başlayan migren, ailevi özellikler gösterir. Migrenin çeşitleri vardır. Bazen sadece göz çevresinde, bazen başka sorunlarla birlikte görülebilir. Şarap başta olmak üzere bazı besin maddelerinin migren ağrısını başlatıcı özelliği vardır. Ayrıca adet dönemlerinde ağrı daha sık görülür. Kadınların adet dönemlerinde, hormonal değişimlere bağlı olarak baş ağrısı olması sıktır. Bu ağrı migren ağrısına benzer ama migreni olmayan kadınlarda da görülebilir.
