ÇOCUKLAR NİÇİN KÜFÜR EDERLER?

-“Bizim evde hiç küfür edilmez. Bu çocuk nereden öğrendi bilmiyorum.”

-“Devamlı kötü kelimeler kullanıyor, ne yaparsak yapalım engelleyemiyoruz.”

-“Okulda arkadaşlarına küfür ediyormuş, şikâyet geldi, ne yapacağımızı bilemiyoruz.”

Ailelerden, bu yakınmalar sık sık gelir. Yanıtı bulunamayan birinci soru, çocukların niçin küfür ettiğidir; ikincisi ise nasıl durdurulacakları. Ceza, kızma, küsme her şey denenir. Oysa, bir anlamda çözüm de nedeni bulmaktadır.

Nereden öğreniyorlar bunları!

Yaptığınız, söylediğiniz ya da yapıldığında beğendiğinizi belirttiğiniz her davranışın çocuklar için önemli olduğunu biliyor musunuz? Eğer bilmiyorsanız henüz çocuk yetiştirmekte zorlanıyorsunuz demektir. Yemek yiyorsunuz ve eşinizle şakalaşırken ona su sıçrattınız. Eğer masada küçük bir çocuğunuz varsa, sizin davranışlarınızdan ve gülüşlerinizden çıkaracağı tek sonuç vardır. Ben de su atmalıyım, çünkü bu onları mutlu ediyor. Sonra suyu üstünüze boşalttığında niçin bu kadar sinirlendiğinizi anlaması zordur. Aynı şey sözcükler için de geçerlidir. Siz erişkinsiniz ya, bazı kötü sözleri kızınca kullanma hakkınız vardır. Ama sizden duyduklarını tekrarlayan ufaklığın hiç şansı yoktur. Oysa onlar birer kayıt makinesi ve aynadırlar.

Tamam, siz çok dikkatlisiniz ve hiç kötü söz kullanmıyorsunuz. Bir gün çocuğunuz küfür sayılan bir kelimeyi söyledi. Anlamını bilip bilmediğini kontrol etmekte yarar var. Büyük olasılıkla bilmiyordur. Sadece televizyonda, bir filmde, hatta bir şarkının sözünde duymuştur. Belki kızıldığında söylendiğini de anlamıştır. Ama anlamını, hayır. Eğer siz onun anlamını bilerek söylediğini düşünür ve tepkinizi korkutucu, utandırıcı ya da sindirici şekilde gösterirseniz belki bir daha söylemez. Ama niçin söylememesi gerektiğini de öğrenmez. Bu demektir ki siz duymadan kullanılabilir. Ona sinirli olduğu için bu kelimeyi kullandığını, sinirli olduğunu başka türlü de anlatabileceğini aktarmak daha iyi bir yoldur.

Küfür Çeşitleri

Karşı tarafa kızgınlığımızı, öfkemizi, aşağılamamızı belirtmek için kullandığımız kelimeler, karşı tarafı da kızdırır. Küfür olarak bedduaları kullanırız. Bunlar genellikle karşı tarafa zarar gelmesini dileyen sözlerdir. Büyüklerimizin arasında o kadar yaygındır ki, çocuklar niye kullanıyor diye sormak gerçekten zordur. Bir başka küfür çeşidi, cinsel içerikli konuşmalardır. Daha çok erkeklerin kullandığı, ama kadınların da bu yarışta geri kalmadıkları bir çeşittir. Özellikle 5-7 yaş çocukları, ayıp olduğunu düşündükleri bazı organların (meme vb.) isimlerini söyleyerek, saatlerce gülebilirler. Büyükler kızsa da bu onlar için küfür değil, ayıbı öğrenmiş olmanın heyecanıdır. Son küfür çeşidi ise kişiliğe yönelik olan hakaret sözleridir. Genellikle zekâ ve diğer özürlerin ya da hayvan isimlerinin kullanılması yoluyla söylenirler. En küfür etmem diyen erişkinlerin bile sıklıkla kullandıkları küfür çeşididir. Özellikle kızgın anne-babaların çocuklarına söyledikleri, ama onlar söylediğinde kızdıkları küfürler bu gruptadır.

Niçin küfür ederler?

Bazen tek neden dikkat çekmektir. Yeterince ilgi görmediğini düşünen çocuk için olumsuz davranışlarla olsa bile büyüklerin ilgisini çekmek önemli olur. Hatta sırf sizi şok etmek için bile kullanabilir. En sık rastlanan nedenler büyümenin ispatı, erişkin dünyasına girdiğini göstermek, bağımsızlıklarını vurgulamaktır. Çünkü büyüklerinden, erişkin olmayı göstermenin yolunun küfür etmek olduğunu öğrenmişlerdir. Birlikte olduğu arkadaşlarına uyum sağlama ve onların kabulünü kazanma için de küfredebilir. Ama genellikle, kızdığında, engellendiğinde ve öfkelendiğinde kullanır. Daha doğrusu yasak olduğunu bilir ama kendini tutamaz ve ağzından kaçırır. Bu duyguları başka türlü ifade etmenin öğretildiği çocuklarda, bu nedenle küfür görülmez.

Çocuğumuzun kötü sözler söylemesi doğru değildir. Onu engellememiz ve değiştirmemiz gerekir. Bunun ilk adımı erişkinlerin bu sözleri kullanmamaları olabilir. Çocuk evinden başlayarak, arkadaşları, okul ve sokak tarafından etkilenir. Artık basın nedeniyle tüm dünyanın etkisine açılmıştır. Devlet adamlarından, köşe yazarlarına kadar herkesin bir başkasına açıkça, özürleri, hastalıkları hatta hayvan cinslerini hakaret olarak kullandıkları ve bunun normal olduğunu, küfür olmadığını savundukları bir ülkenin çocuklarını küfürden korumak zor olacaktır. Hele bu ülkenin en tanınan dizi kahramanları, sevimli insanları, komedyenleri küfür sözlerini başarı olarak kullanıyorsa, iş daha da zordur. Üstüne üstlük geleneğinde bazı küfür sözlerini, çocukları sevmek ve şirinlik yapmak için kullanma varsa olanaksız bile denilebilir. Ama yine de çocukların küfür öğrenmesini ve kullanmasını engellemek erişkin görevidir. Tabi bu konuda, kendileri erişkin gibi davranan büyüklerle başarı kolaylaşacaktır.

Küfrü Engelleme

1-Bolca duymasını engelleyin.

2-Ona açıklayın. Çünkü anlamını bilmesi gerekir.

3-Yerine kelime öğretin.

4-Yok sayın. Eğer dikkat çekmek için söylüyorsa kesecektir.

5-Söylememesi gerektiğini hatırlatın.

6-Duygularını anlatacak yollar gösterin.

7-En önemlisi örnek olun.

 

Facebooktwitterlinkedinmail