Kazanılmış bir alışkanlığı değiştirmek, yeni bir alIşkanlığın edinilmesinden çok daha zordur. Bu nedenle çocuklara temizliğin de ne şekilde yapılacağına ilişkin doğru bilgilerin verilmesi, doğru şekilde uygulayabilmesi için desteklenmesi son derece önemlidir.
Doğduğu andan başlayarak öğretilenlerin yanı sıra yaşadığı evin alışkanlıklarını görmeye ve taklit etmeye başlar. Üstünün temiz olması gerektiği, nerelerin kirli olabileceği ebeveynler tarafından sık sık hatırlatılır. Diğer yandan yemek yemeden önce ve sonra, tuvalet sonrasında el yıkama en basit hijyen kurallarındandır. Bu kurallar çoğu kez çocuğa hatırlatılır. Ama hijyen kişisel temizliği ile bitmez. Aynı zamanda çevresinin temizliği de önem kazanır. Toplumsal alanları nasıl kullancağı, çöpün nereye atılacağı, ortak tuvaletlerin temiz tutulması küçük yaşlarda öğrenilebilecek alışkanlıklardır. Eğer bu eğitim ve örnek olmak düzgün yapılmazsa hem kişisel hijyen hem de genel hijyen açısından sorun yaşatyan erişkinler haline gelirler.
HİJYEN EĞİTİMİNİN GÖSTERGESİ: ORTAK TUVALETLER
Ortak alanlarda kullanılan tuvaletlerin kirliliği bir çok insanın şikayet ettiği şeylerin başında gelir. Tuvalet eğitimi dönemi bu tür kuralların öğretilmesi için uygun bir fırsattır. Çocuklara tuvaletlerini yaptıktan sonra yaşamı boyunca onun için en doğru ve sağlıklı olacak yöntemle kendisini ve etrafı nasıl temizleyeceğini göstermek gerekir. Tuvaletini yaparken etrafı kirletmemek, su ve tuvalet kâğıdı ile temizlenmek, kâğıdı çöp kovasına atmak, sifonu çekmek, ellerini yıkamak bu süreçte öğrenilmesi gereken temel temizlik adımlarıdır. Bunun için çocuğunuza adımlar yaratabilirsiniz. Neler yapılması gerektiğini adım adım anlatan bir poster yaratıp bunu banyoya asmak çocuğunuz için öğretici olabilir. Ayrıca onun için gerekli olan malzemeleri onun kullanabileceği şekilde hazır bulundurmak da motivasyonunu artıracaktır.
Tuvalet kullanımı sosyalleşmenin de önemi bir parçasıdır. Tuvaletler ortak kullanım alanlarıdır. Çocuğunuzun bunun bilincinde olması ve kendisinden sonra tuvaleti kullanacak kişileri düşünürek hareket edebilmesi de kendi temizliği kadar önemlidir. Bu diğer kişilere karşı aldığı temel sorumluluklardan biridir. Erişkin dönemde tuvaletlerin kirliliğinden yakınan ama sadece kendi temizliğine önem verip, kullandığı tuvaleti pis bırakan, çöpleri yere atan kişi sayısını düşündüğünüzde bu eğitimin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Tuvalet kullanımı aynı zamanda çocuğun bazı sosyal kuralları, cinsellikle ilgili ayrımları ve kendini korumayı öğrenmesi için de bir fırsattır. Tuvaletin kapısının kapalı olmasının gerekliğini, başkaları tuvaletteyken içeri girilmeyeceğini, kendisi tuvalette olduğu zaman başkalarının izlemesine izin vermemesi gerektiğini, kızların ve erkekelerin ayrı tuvaletleri olduğunu öğretmeye olanak sağlar.
Her şey gibi temizlik alışkanlıklarının abartılması da sağlıksızdır. Temizlik konusundaki zorlamalar ve aşırı kontroller ileriki yaşlardaki takıntı sorunlarının temel sebeplerindendir. Tuvaletini yapmanın doğallığı kadar, tuvalet sonrası temizlenmenin de doğal olması, tahriş edecek, zorlayacak, canını acıtacak şekilde olmaması çok önemlidir. Tüm bunları öğretirken, her konuda olduğu gibi çocukların en kolay görerek öğrendiklerini ve sizleri taklit edeceklerini unutmamak gerekir.
