Yarın YGS var. Açık adı ile yükseköğretime geçiş sınavı. Lise son sınıfta okuyanlar, daha önce bitirip kazanamayanlar ya da kazandıkları yerden memnun olmayanlar sınava girecek. Gençler ve aileler bu sınavlar için kaygılı; çünkü geleceğin başlangıcı olarak görüyorlar. Sınav öncesi ve sınav zamanı için bazı önerilerde bulunacağım. Ama öncelikle hem sınava girecek gençlerin hem de ailelerin dikkat etmeleri gereken bir şey var: Sınav tek başına bir insanın geleceği olmaz ve sınav sonucunun başarılı olup olmadığı koyduğunuz hedefle bağlantılıdır. Tüm gelecek bu sınava bağlı düşüncesi, kaygıyı arttırıp sınav başarısını düşüreceği gibi aile-çocuk ilişkisinin bozulmasından ciddi depresyona uzanan bir sürece de neden olabilir. Sınavda ne kadar yüksek puan alırsanız o kadar başarılı olmazsınız. Ne okumak istediğinizi, ne yapmak istediğinizi ve bunlar için nerede olmak isteğinizi belirleyip başarınızı ona göre değerlendirmelisiniz. En yüksek puanlı yerler, en önemli ve en iyi yerler olmayacağı gibi, yüksek puanla girilen her yer size uygun, sizi mutlu edecek yer de olmayabilir. Elinizden gelenin en iyisini sınav öncesi ve sınavda yapın, gelen sonucu buna göre değerlendirin. Ve sevgili aileler; çok emek sarf ettiniz, beklentiniz var, kaygılısınız. Ama unutmayın; sınava siz değil çocuğunuz girecek. Çocuklarınız başarı korkusu kadar, sizleri hayal kırıklığına uğratma korkusu da yaşıyorlar. Onlara değerlerini sınavla ölçmediğinizi gösterin, hissettirin. Herkese başarılar dilerim.
SINAVDAN BİR GECE ÖNCE
• Bu gece çalışmayın, sizi kaygılandıracak kişilerle konuşmayın.
• Normal yaşantınızda büyük değişiklikler yapmayın.
• Yemek şeklinizi değiştirmeyin.
• Çok erkenden uyumaya çalışmayın.
• Sınavda gerekli olan şeyleri hazırlayın, belgelerinizi kontrol edin.
• Sınav yerine zamanında gidecek şekilde plan yapın.
• Sınav için rahat kıyafetler seçin.
• Keyifli bir zaman geçirin, rahat olun, şimdiye kadar yaptıklarınıza güvenin.
SINAV SIRASINDA
• Yerinize oturun ve rahat ettiğiniz şekli bulup sonra başlayın.
• Şimdi fazlasını değil, elinizden gelenin en iyisini yapma zamanıdır.
• Aklınıza gelen; yapamayacağım, başarısız olacağım gibi olumsuz düşüncelere “DUR” demelisiniz. Her sınavın telafisi olduğunu hatırlayın.
• Soruların sırasına göre gitmek zorunda değilsiniz. En iyi hazırlandığınızı düşündüğünüz konuyla ilgili sorudan başlayın. Acele etmeyin. Sorudaki yönergeyi dikkatle okuyun. Olumsuz ifadelere özellikle dikkat edin.
• Etrafınızdaki insanları görmezden gelmek için elinizden gelen gayreti gösterin. Düşünmek ya da bir anlık ara vermek için kafanızı kaldırdığınızda insanlara değil başka şeylere, yere bakmaya çalışın.
• Zamanı ayarlayın. Gözünüz saatinizde olsun. Bir soruyla uğraşmayı bırakmak ve diğer soruya geçmek için uygun zamanı böylelikle anlayabilirsiniz.
• Eğer kaygınız giderek kötüleşirse kalemi kâğıdı bırakın. Gözlerinizi bir süreliğine kapatın ve nefes egzersizlerini deneyin. Biraz hareket etmeye çalışın.
• Devam ederse sadece bir dakikalığına durun. İçinde bulunduğunuz ana odaklanmaya çalışın: Neden buradasınız? Ne yapıyorsunuz?
• Kaygınızdan tamamen kurtulmaya çalışmayın; çünkü daha önce de bahsettiğimiz gibi bir miktar kaygı gerekli ve doğaldır. Bunun yerine kaygı duyabileceğinizi kabul edip onu kontrolünüz altında tutmaya çalışın.
• Sınavda dikkatiniz çok fazla dağılırsa diğer insanlar dışındaki ve sizi rahatlatabilecek bir objeye konsantre olmaya çalışın. Diğer bir strateji de sizi rahatlatacak bir kelime veya kelimeler ile kendi kendinize konuşmaktır (Tamam, şimdi işime dönüyorum veya sorun yok, her şey kontrol altında vb.).